Skip to main content
Albinizm Nedir?

Albinizm en basit anlatımıyla, saça, kaşa, kirpiğe, cilde yani bize renk veren melanin pigmentinin vücutta hiç üretilmemesi, az üretilmesi veya üretilse de doğru yerlere adreslenememesi sonucu ortaya çıkan, çekinik yayılan nadir bir genetik mutasyondur. Albinizmle beraber dünyaya gelen canlılara Albino denir. Albinizm yalnızca insanlarda değil, hayvanlar ve bitkiler dahil tüm canlılarda görülür. Diğer albino canlıları incelemek için tıklayınız.

Albinizmin Zorlukları Nelerdir?
  • Dış Görünüş Farklılığı & zorbalık
  • Görme bozukluğu
  • Güneşe hassasiyet
  • Gözlerde titreme (Nistagmus)
  • Photophobia (Gözlerde güneşten etkilenme)

Temelde gözlerimiz dışardan gelen ışıkları düzenleyerek beyne iletir ve anlamlı görseller oluşturur. Ancak gözlerimize ve göz bebeğimize renk veren melanin pigmenti albino bireylerde bulunmadığı için gözler gelen ışığı soğuramaz ve gözleri gelen ışıktan koruyamaz. Aslında dikkatli bakarsanız albino kişilerin göz bebeklerinin siyah değil, şeffaf olduğunu bu nedenle ışığı soğuramadığını fark edebilirsiniz. Bu nedenle albinolar ışıktan etkilenirler ve yaz kış büyük çerçeveli güneş gözlüklerine ihtiyaç duyarlar. 

Albinizm Türleri

Albinizmin günümüzde bildiğimiz 21 farklı türü bulunmaktadır. Bu türleri temelde 5 başlıkta topluyoruz.

1. Okülokutanöz Albinizm (OCA):

En yaygın albinizm türüdür ve cilt, saç ve gözlerde pigment eksikliği ile kendini gösterir. OCA, farklı genetik mutasyonlara bağlı olarak birkaç alt türe ayrılır:

OCA1: Melanin üretiminden sorumlu olan TYR genindeki mutasyon nedeniyle oluşur. OCA1 iki alt türe ayrılır:
OCA1A: Hiç melanin üretilmez, dolayısıyla saçlar beyaz, cilt çok soluktur ve gözlerdeki pigment eksikliği belirgindir.
OCA1B: Az miktarda melanin üretimi vardır, bu nedenle zamanla saç ve ciltte hafif pigmentasyon gelişebilir.
OCA2: OCA2 genindeki mutasyona bağlıdır ve en yaygın albinizm türlerinden biridir. Melanin üretimi OCA1’e göre daha fazladır, bu nedenle cilt, saç ve gözlerde hafif pigment bulunabilir.
OCA3: TYRP1 genindeki mutasyon nedeniyle oluşur. Daha çok koyu tenli insanlarda görülür ve ciltte, saçta kırmızımsı veya kahverengimsi bir renk olabilir.
OCA4: SLC45A2 genindeki mutasyondan kaynaklanır. Melanin üretimi düşük düzeydedir ve OCA2’ye benzer belirtiler gösterir.

2. ⁠Oküler Albinizm

Yalnızca gözleri etkileyen bir türdür. Bu türdeki kişiler dış görünüş olarak albinizme benzemez. Yani saçları kaşları kirpikleri ve ciltleri beyaz değildir. En yaygın formu Oküler Albinizm Tip 1 (OA1) olup, GPR143 genindeki mutasyon sonucu ortaya çıkar. Diğer her albinoda olduğu gibi görme sorunları, fotofobi (ışığa duyarlılık) ve nistagmus (göz titremesi) gibi göz rahatsızlıkları görülür.

3. ⁠Chediak Sendromu

Albinizmin getirdiği pigment eksikliği ve güneş hassasiyetinin yanı sıra bağışıklık sistemi sorunları da görülür.

4. Hermansky Pudlak Sendromu

Geldik benim de içinde bulunduğum sendroma. Albinizmin getirdiği pigment eksikliği ve güneş hassasiyetinin yanı sıra kanama bozuklukları ve iç sorunlar görülebilir. Yılda bir düzenli olarak akciğer, böbrek, kalp ve bağırsak tetkikleri yaptırmak iyi olabilir.

Tabii bu sayı yeni keşiflerle artabilir çünkü albinizmde genetik tarama testi yaygın olarak bilinmediği ve yaptırılmadığı için albinizmi etkileyen bilmediğimiz daha nice farklı genler de karşımıza çıkabilir. Yani aslında albinizme sebep olan tek bir gen yoktur. DNA’mızdaki birbiriyle alakasız farklı genlerin bozulması da albinizme sebep olabilir.

Şehir Efsaneleri

Çiçeği burnunda evli bir çift olduğunuzu düşünün. Pek çok farklı sorunu aşmış, evlenmiş ve çocuğunuzu kucağınıza almayı bekliyorsunuz. Bütün hazırlıklar yapılmış, bebeğin kime benzeyeceğini bile konuşmuşsunuz. O büyük gün geliyor ve masmavi bir bebeğiniz oluyor. Tıpkı şirinler gibi. Ne düşünürdünüz? Hastanede bir karışıklık mı oldu? Bebeğin ciddi bi hastalığı mı var? Acaba gebelikte yediğiniz bi şey mi dokundu? Böğürtlen belki.  Aaa büyü yapılmış olabilir mi peki? Ya da daha kötüsü evlerden ırak, lanetlenmiş olabilir misiniz? İşte hayatında daha önce hiç albinizmi görmemiş, albinoluğun ne olduğunu bilmeyen çiftler de albino bebekleri olduğunda benzer şeyler düşünüyorlar.

Günümüzde albinizmin anneden ve babadan gelen çekinik yayılan genetik bir mutasyon sonucu ortaya çıktığını biliyoruz. Ancak bu bilgiyi bilmeden önce binlerce yıllık insanlık tarihi boyunca farklı kültürlerde ve farklı inanışlarda albino bir bebek farklı şekillerde karşılanabiliyordu.

  • Bebeğin çok sarışın olduğunu düşünüp sarışın bir akrabaya çektiğini,
  • Ailenin çok fazla süt ve süt ürünü tüketmesinden dolayı böyle beyaz olduğunu,
  • Anne ve babanın işlediği günahlar sonucu çocuğun albino olduğunu,
  • Tanrı tarafından lanetlendiklerini,
  • Aileye büyü yapıldığını veya nazar değdirildiğini
  • Ya da tam tersi tanrı tarafından kutlandıklarını,
  • Hatta bir tanrı veya melek dünyaya getirdiklerini ve bu bebeklerin özel güçleri olduğunu düşünen ve bunlara inananlar oldu.

Bu tür batıl inanışlar, albinoların küçük yaştan itibaren hem fiziksel hem de psikolojik olarak zor koşullarda yaşamalarına sebep oluyor. Bu ve bunlara benzer yorumlar okullarda eğitimlere, üç yıldır Pigmentsizinsan ismiyle sosyal medyada, gazete ve televizyonlarda yaratmaya çalıştığımız farkındalık çalışmalarına rağmen zaman zaman bana da gelebiliyor 😊

Albinizm & Mitoloji

İşin kesinlikle en eğlenceli kısmı burası 😊

Albinizm, mitolojinin büyülü dünyasında bembeyaz bir fırçayla çizilmiş gibi durur; saflığın, gizemin ve doğaüstünün izlerini taşır. Antik zamanlarda, insanlığın hayal gücü albinizmi tanrısal dokunuşlar, büyülü yaratıklar ve uğurlu kehanetlerle süslerdi. Gözleri karanlığı delen ışık gibi parlayan, ciltleri ay ışığına bulanmış efsanevi varlıklar… Kimileri bu beyazlığın kutsal olduğuna inanırken, kimileri uğursuzlukla damgalar. İşte albinizm, mitolojinin sayfalarında, insanın doğaüstü ile sıradan arasında kurduğu o ince çizgide, masalsı bir hikâye olarak yer bulur.

Vampir Albinolar

Vampir betimlemeleriyle albinizm arasında inanılmaz benzerliği siz de fark ettiniz mi?. Solgun beyaz tenleri, güneşten sakınmaları ve kırmızı gözleriyle albinolar vampir mitlerinin temeli olarak görülmüştür. Peki nasıl çıkmış olabilir bu fikir? İnsanlar, kendilerine benzemeyen, farklı gördükleri her şeyden aslında ilkel bir iç güdüyle farkında olarak veya olmayarak korkabilir, yadırgayabilir ve anlamlandırmak isteyebilir. Bilinmeyenle yüzleşirken korkularını albinizm gibi nadir görülen özelliklerle birleştirip, ölümsüzlük ve karanlık güçlerle dolu vampir hikayelerini yaratmıştır. Belki yüzyıllar önce zaten çok nadir görülen albinolar bu şekilde anlamlandırmak istemişlerdir kim bilir 😊

Kommagene’de Beyaz Adamlar

Evet, vampirler bir benzerlikti ama asıl mitoloji şimdi başlıyor. Albinizmle ilgili bilinen tek mitoloji üstelik bizim topraklarımızda…

Haziran 2024’te şöyle bir mail aldım: “Albinizm asimile olmuş bir ırktır araştırmanızı öneririm”

Bu maile önce aşırı güldüm hatta reels çektim, 1 milyon kişi hep birlikte güldük şakalaştık. Tamam güldük, eğlendik peki bu fikir nereden çıktı? Maile dönüş yaparak bu fikrin kaynağını sordum. Gönderdiği dokümanı okuduğumda Kommagene Devleti’nde yaşadığı iddia edilen Beyaz Adamlar adında bir topluluk olduğunu öğrendim.

Kommagene Devletiyle ve Nemrut Dağıyla ilgili araştırmalar yapan Mourice Cruns adındaki bir tarihçinin The Forgetten Kingdom: Commagene kitabında yer verdiği teorisine göre, Küçük Asya’nın büyük bir bölümünde özellikle Nemrut Dağı’nın tepesi yaşayan saçı, kaşı kirpiği beyaz, barışçıl, savaştan uzak ve huzur içinde yeraltı şehirlerinde yaşayan, Beyaz Adamlar isimli bir topluluk varmış. Belki toplumdan dışlanan albinoların zamanla bir araya gelerek oluşturduğu bir topluluk olabilir tabii bu. Ama zaten çok nadir olan albinizmden ne kadar kalabalık bir grup çıkmış olabilir ki? Tabii güneşten etkilenen albinoların hiç gölgesi olmayan Nemrut’ta kendilerine güneşten korunmak için yer altı şehri inşa etmesi ve kendilerini koruyamadıkları için barışçıl yaşamı seçmiş olabilme ihtimali gayet mantıklı.

Tabii, o dönemde Komagene içerisinde pek çok farklı etnik grup barındıran ve sık sık iç karışıklıklarla mücadele eden Kral Kalinikos…  Beyaz Adamlar, dış görünüşleri ve yaşam biçimleri nedeniyle toplum tarafından kutsal olarak kabul ediliyordu. Tabii döneminde içerisinde pek çok farklı etnik grup barındıran ve sık sık iç karışıklıklarla mücadele eden Kommagene’in kralı Kalinikos, barışçıl yaşamlarıyla ünlü Beyaz Adamlarla iş birliğinde bulunmuş ve barışçıl yaşamın yollarını öğrenmiş. Tabii bu iş birliği toplum nezdinde “Tanrılarla Yapılan Bir İş Birliği” olarak görülmüş ve halk kendilerini Tanrılarla birlikte onların korumasında hissetmeye başlamışlar. Böylece farklı etnik gruplardan oluşan Kommagene’de birlik ve beraberlik sağlanmış, Kalinikos döneminde başlatılan bu işbilriği diğer krallar döneminde de devam etmiş.

Günümüzde hala Kommagene Devleti ve Nemrut Dağı’yla ilgili bilgilerimiz maalesef oldukça kısıtlı. Ancak Nemrut dağındaki anıt mezarlarda kralların yanı sıra Beyaz Adamların krallarının anıt mezarlarının da yer aldığı tahmin ediliyor.

The Forgetten Kingdom Kammegene’de yer alan bence en komik kısım, hala daha Sincik, Pötürge ve Zeugma yörelerinde beyaz saçı kaşı kirpiği olan, dindar, kötülüklerden uzak bir topluluk olduğuna inanılması kısmı 😊 İnanır mısınız, bunca yıllık albinoyum ilk defa uyuyorum ay bilsek gelirdik yahu 😊

Sıkça Sorulan Sorular

Tüm Albinolar Beyaz Mıdır?

Şoke edici cevap, hayır. Bazı albinoların dış görünüşü tamamen beyaz veya açık sarı olabilir, bazılarının sarı ve tonları olabilir, bazılarının sadece saçı beyaz, kaş ve kirpiği kahverengi olabilir veya dış görünüşü kumral gibi görünürken, gözleri albinizmden etkilenmiş olabilir. Bunlar hep farklı albinizm türlerinin farklı sonuçlarıdır.

Albinizm Teşhisi Hamilelikte Öğrenilir mi?

Albinizm doğumla fark edilir, gebelik sürecinde albinizmi öğrenmek, fark etmek mümkün değildir. Günümüzde her ne kadar renkli ultrasonlardan bahsedilse de, aslında o düşündüğümüz gibi bir şey değil. Albinizmi günümüz teknolojilerinde hamilelik sürecinde fark etmek mümkün değildir.Hatta yukarıda bahsettiğimiz bazı türlerin tamamen beyaz olmadığını sarışın veya kahverengi kaş ve kirpiklere sahip olabileceğini yazmıştım. İşte bu türk albinizmli kişilerin sarışın olduğu düşünülerek albinizmi fark edilemeyebilir. Bu tip durumlarda albinizm doğum anında fark edilmezse bebeğin diğer kapsamlı tetkiklerinde veya göz muayenesinde albino olduğu anlaşılabilir.

Albinizm Önlenebilir Mi?

Evet, çiftler genetik tarama testi yaptırarak genetik haritalarında hangi hastalıkların, farklılıkların ve mutasyonların olduğunu öğrenebilirler. Albinizm, down sendromu, SMA ve aklınıza gelebilecek tüm genetik mutasyonları tarama testiyle tespit etmek mümkün.

Albino birinin çocuğu da albino olur mu?

Bu çocuk sahibi olacağı kişiye yani partnerine bağlı. Tıpkı mavi göz geni gibi 🙂 Her mavi gözlünün çocuğu da mavi gözlü oluyor mu? Hayır, partnerinize de bağlı şekilde değişir.

Lazerle göz çizdirmek işe yarar mı?

Albinizimdeki görme sorunu miyop, hipermetrop veya astigmat temelli olmadığı, anne karnında pigment eksikliğiyle başlayan çok daha komplike bir sorun nedeniyle karşımıza çıktığı için göz çizdirme operasyonu albinolarda işe yaramamaktadır.

Albinolar az mı yaşar?

Hayır, albinizm ve yaşam süresi arasında bir bağlantı yoktur. Bu teori nereden çıktı inanın ben de bilmiyorum 😊 Her insan gibi normal bir yaşamları olur ve benzer bir yaşam döngüsü sürerler.

Ancak, çok nadir görülen ve Sendrom olarak adlandırılan bazı albinizm türleri, (ki bunlar Albinizm Türleri yazısında bahsedilen Cheidak, Fhonda ve Hermansky Pudlak sendromları) albinizme ek olarak bazı farklı semptomlara da sebebiyet verebilirler. Metobolizmal sorunlar, bağışıklık sorunları, kanama bozukluğu gibi sorunlarla karşımıza çıkan bu Sendromlara sahip albino bireylerin yılda 1 düzenli doktor kontrollerine gitmeleri tavsiye edilir.

Aslında temelde bahsedilen sağlık sorunlarına albinizm sebep olmaz. Albizime de bu sorunlara da sebep olan şey sendromlardır. Bu sendromlar çok nadir görüldüğü için bahsedilen sağlık sounlarının hangi koşullarda, kaçıncı yaşlarda karşımıza nasıl çıkacağını bilemiyoruz. Bu nedenle her sendrom sahibi albino kişi bu sorunları yaaşayacak diye bir şey yok 😊

Saçı, kaşı, kirpiği boyatmak zararlı mı?

Hayır, bu tamamen kişinin kendi tercihine bağlıdır. Kimileri yaşadıkları zorbalığın önüne geçmek amacıyla veya tamamen kendi beğenileriyle saç, kaş ve kirpiklerini koyu renklere boyatmayı tercih ederken kimileri orijinal hallerinde kalmayı tercih edebilir. Ancak bunun herhangi bir zararı yok. Kaliteli bir boya markası kullanın cildini tahriş etmeyin yeter kuzum 🤍

Rimel Sürmek Göze İyi Gelir Mi?

Kirpiklerimizin amacı gözlerimizi gelen tozlardan korumak ve renkleri sayesi

Albinolar Güneşe Hiç Çıkamaz Mı?

Aa olur mu öyle şey kız vampir miyiz biz? 😂 Cildimizi güneşten gelen zararlı ışınlara karşı korumayı öğrendiğimiz müddetçe güneşten kaçmak zorunda değiliz. D vitamini bize de lazım 😍

Detaylı bilgi için Güneş Kremleri sayfasını inceleyebilirsiniz.

Albinizm En Çok Hangi Irkta Görülür?

Bütün ırklarda hatta bütün hayvan ve bitki türlerinde albinizm görülür. Yani albinizm ırk ayrımı yapmaz 🙂 Tabii ki genetik mutasyonların sık görüldüğü, akraba evliliklerinin çok yapıldığı ailelerde ve toplumlarda rastlanılma ihtimali çok daha fazladır.